نظم جدید جهانی مبتنی بر چند جانبه‌گرایی است

محسن پاك آئین با تصریح بر اینكه جهان در انتظار یك نظم جدید است، اظهار كرد: این نظم جدید مبتنی بر چند جانبه گرایی است و ارتباط مستقیم با موضوع افول آمریكا دارد و به همین جهت ائتلاف گرایی بیش از پیش اهمیت پیدا كرده است. برنامه «گفتگوی سیاسی» رادیو گفت‌وگو با موضوع تحلیل راهبردی ائتلاف گرایی در دیپلماسی دولت سیزدهم و كنشگری در نظم نوین بین‌الملل و با حضور محسن پاك آئین سفیر اسبق ایران در آذربایجان و كارشناس مسائل بین‌الملل به روی آنتن رفت. محسن پاك آئین با بیان اینكه پس از فروپاشی شوروی و خروج یكی از ابرقدرت‌ها از دایره تصمیم سازی در سطح جهانی، كشورهای جهان به تدریج به این فكر افتادند كه ائتلاف‌های منطقه‌ای را شكل دهند گفت: ائتلاف‌های منطقه‌ای برای تامین امنیت، مدیریت بحران‌ها و همكاری‌های اقتصادی بود و در حقیقت نماد استقلال كشورها محسوب می‌شد. در دوره جنگ سرد، استقلال كشورها خیلی معنا نداشت و تصمیمات جهان یا در شوروی یا در آمریكا گرفته می‌شد. وی ضمن اشاره به شكل گیری اتحادیه‌های مختلف از جمله شانگهای، بریكس، اوراسیا و امثال آنها اظهار كرد: اهمیت ائتلاف‌هایی همچون اكو و آسه آن به مرور زمان افزایش پیدا می‌كند و نوعی از همكاری‌ها بین ائتلاف‌ها شكل می‌گیرد. برای نمونه، اتحادیه آسه آن برای پیشبرد اهداف خود با اتحادیه اكو نوعی همكاری را شكل می‌دهد. سفیر اسبق ایران در آذربایجان با بیان اینكه جمهوری اسلامی ایران از تحولات در حوزه شكل گیری ائتلاف‌ها و اتحادیه‌های بین المللی عقب نمانده است، عنوان كرد: ایران سعی كرده است در مناسبات حداقل منطقه‌ای و بعد هم در حوزه بین الملل كنش گری كند. وی با تصریح بر اینكه در دولت سیزدهم به موضوع ائتلاف گرایی به عنوان یك مسئله راهبردی توجه شده است اظهار كرد: در دولت‌های قبل تمركز روی مذاكرات هسته‌ای داشتیم و در واقع فرصت‌های متعدد كشور را از دست دادیم. در حقیقت عمده انرژی وزارت امور خارجه صرف مذاكرات می‌شد و توجه به ائتلاف‌ها كمتر بود و اگر هم در ائتلاف‌ها شركت می‌كردیم ظاهر تشریفاتی داشت و كمتر تاثیرگذار بود. پاك آئین در مصاحبه با رادیو گفت‌وگو با اشاره به اتفاقاتی كه در حوزه ائتلاف گرایی در دیپلماسی در دولت سیزدهم رخ داده است، گفت: تمركز به تدریج از موضوع مذاكرات هسته‌ای به همكاری‌های چند جانبه و تقویت روابط با كشورها از مسیر دو جانبه در دولت سیزدهم تغییر پیدا كرد. البته این بدان معنا نیست كه مذاكرات را كنار گذاشته‌ایم و در عین حال كه مذاكرات برجام برای لغو تحریم‌ها دنبال شد اما تمركز دولت به طرف ائتلاف سازی‌ها سوق یافت و در واقع سیاست خارجی معطل برجام نماند. وی درباره مزایای پیوستن ایران به ائتلاف‌های منطقه‌ای و بین المللی در نظم نوین جهانی بیان كرد: اگر كشورها به تنهایی به دنبال كنش گری برای تحقق اهداف خود باشند، ممكن است خیلی سریع به آن اهداف دست نیابند. اما وقتی مسائل مشخص و مشترك منطقه‌ای وجود داشته باشد و كشورها برای حل این مسائل ائتلاف كنند و در حقیقت خرد جمعی در یك منطقه حاكم شود، طبیعتا اهداف به راحتی محقق می‌شود. این كارشناس مسائل بین الملل با ذكر مثالی ادامه داد: در منطقه غرب آسیا، معضلی به نام تروریست وجود داشت كه جریان‌های متعددی از تروریست‌ها در منطقه حاضر بودند. یك راه حل این بود كه هر كدام از كشورها به تنهایی با معضل تروریست مقابله كنند كه مسلما كار بسیار سخت خواهد بود. اما وقتی یك ائتلاف تشكیل شود، قطعا زودتر به نتیجه می‌رسد زیرا كشورهای مختلف دارای ظرفیت‌های متفاوت هستند و می‌توانند مكمل یكدیگر شوند. وی با تصریح بر اینكه جهان در انتظار یك نظم جدید است اظهار كرد: این نظم جدید مبتنی بر چند جانبه گرایی است و ارتباط مستقیم با موضوع افول آمریكا دارد و به همین جهت ائتلاف گرایی بیش از پیش اهمیت پیدا كرده است. محسن پاك آئین افزود: وقتی از افول آمریكا صحبت می‌كنیم به معنای سقوط نیست اما در مسیر افول قرار دارد؛ به این معنا كه با دوران ابر قدرتی خود در ده سال پیش فاصله دارد و نسبت به ۲۰ سال پیش، این اختلاف بسیار بیشتر است.